A TALKING PICTURE ( Um Filme Falado)

Adı:Um Filme Falado (a Talking Picture)

Tür: Tarih,Dram

Yönetmen: Manoel de Oliveira

Oyuncular:

Yapım: 2003, Portekiz-Fransa-Italya, 91 dk.

Senaryo: Manoel de Oliveira

Başroller: Leonor Silveira, Filipa de Almeida, John Malkovich

FİLMİN ÖZETİ

Portekizli tarih öğretmeni Rosa Maria, sürekli sorular soran küçük kızı Maria Joana’yla birlikte, Hindistan - Bombay’daki kocasıyla buluşmak üzere Lizbon Limanından bir deniz yolculuğuna çıkar. Yol boyunca Marsilya’ya(Fransa), Pompei’ye(İtalya), Atina’ya(Yunanistan), İstanbul’a,(Türkiye) Port Said’e (Mısır)ve Aden’e(Yemen) uğrarlar. Rosa Maria, meraklı kızına uğradıkları yerler hakkında bilgi verir ve Ona Akdeniz ve Batı kültürlerinin tarihleri hakkında bilgi verir.Anne-kız  ayrıca, seyahat süresince yabancılara da rastlar ve Onlarla bilgi alışverişinde bulunurlar. Bu arada, uğranan her limanda, ilgi çekici bir kadın yolcu - Fransız bir işkadını, İtalyan bir eski model ve Yunan bir oyuncu ve öğretmen - gemilerine binerek, dünyanın hali ve kendi hayatları hakkında konuşmaya katılır. Basra Körfezi’ne doğru giderlerken, garip bir tehdit yolculuğu altüst ederek gemiyi ve yolcuların hayatını riske atar.Filmin sonunda Anne ve Kız gemide kalarak ölürler. 

ANLATI ÖZELLİKLERİ

Kocası ile buluşacağı Bombay’a gitmek üzere kızı ile Lizbon’dan gemi yolculuğuna çıkan bir tarih öğretmeninin hikâyesidir. Gemi ile gezerken uğranılan limanlara ve sonrasında da gemideki zamana odaklanan ama tüm film boyunca uygarlığın tanımı, uygarlığın oluşumu, tarih ve tarih bilinci, öğrenme açlığı, kadın-erkek ilişkileri ve kadının konumu ve uygarlığın sonuna odaklanan bu filmde karakterler soruyor, anlatıyor, sorguluyor, tartışıyor ve tanık oluyorlar.

Filmin kadrosu sağlam olmasına rağmen oyunculuk çok öne çıkmıyor.Ancak bu oyunculardan değil,filmin böyle bir amacının olmamasından kaynaklanıyor.Filmin belgesel niteliğini andıran bir tarzda çekilmiş olması da İtalyan yeni gerçekçiliğinin izlerini taşıdığını gösteriyor.

Filmde bulunan dört karakter (Malkovich, Deneuve, Papas ve Sandrelli )  kaptanın yemek masasında geçen ve zaman zaman doğaçlama havası veren diyaloglar ile bir belgesel görüntüsü içindeymiş  gibi oturuyor ve konuşuyorlar.Böyle samimi bir ortamda kendilerini ortaya döküyorlar, geçmişlerini, mutluluklarını, acılarını, kırgınlıklarını ve özlemlerini paylaşıyorlar.Filmde ayrıca dramatik bir olay örgüsü de bulunmuyor.Filmin geneli geminin içinde yolcularla bilgi alışverişinde bulunularak ya da durulan limanlarda tarihi yerlerin gezilerek  Maria Jonaya (İzleyiciye) o kültürlerle ilgili bilgi aktarımıyla geçiyor.

Filmin yarısından daha fazla süren bir zaman dilimi boyunca Lizbon-Marsilya-Napoli-Atina-İstanbul-Port Said-Aden rotası üzerinde küçük kız soruyor ;annesi efsaneler, hikâyeler, mitoloji ve gerçekler üzerinden anlatıyor.Hikayeler Pompei, Akropolis, Ayasofya, piramitler gibi anıtlar, eserler, bölgeler sıklıkla soru cevap ile zaman zaman araya giren yerel insanların da katkısı ile zenginleşiyor.

Ayrıca yolcuların birbirleriyle yaptıkları bilgi alışverişleri dört farklı dilde Uluslar, uygarlıklar ve insanlar arasındaki ilişkiler üzerine konuşan dört kişi arasında geçiyor.Film beklenmedik finali ile şaşırtıyor. Oldukça basit çekilmiş gibi görünen bu final son karede Malkovich’in dehşet içinde donan yüzü ve jenerik akarken devam eden ses bandı ile uygarlığın sonu üzerinde düşünmeye sevk ediyor.Talking a Picture (Konuşmalı bir film) insanın iç dünyasına yoğunlaşmanın yapıldığı, görsel olarak daha durağan bir anlatımın olduğu bir filmdir.

MİZANSEN ÖZELLİKLERİ

• Film bir kartpostal görüntüsü niteliğinde gezilen uygarlıkların tarihi dokularını, belgesel filmleri andırır bir kadraj tercih ederek seyirciye aktarmıştır.Yani anne kız konuşurken , o yerin tarihi dokularını gösteren yapılar da mizansen içinde yer almıştır.(Örn:Mısır Piramidi)
• 
  
• Film Uygarlıkların çelişkilerini Ayasofyada olduğu gibi yerdeki haç işareti, Meryem-İsa ve Arapça yazıların aynı kadraj içerisinde mizansende yer almasıyla  izleyiciye aktarıyor.
• 
  
  
  
  
  
• Son karede Malkovich’in dehşet içinde donan yüzü ve jenerik akarken devam eden ses bandı ile  film uygarlığın sonu üzerinde düşünmeye sevk ediyor.
• Yönetmenin çok az hareketli bir alıcıya uzun planlara dayanan ve sözün önemini öne çıkararak anlatıma derinlik ve yoğunluk kazandıran ve estetiği önemseyen bir filmidir.